Onze aanpak om bodemdaling te remmen

Wat is bodemdaling?

In Nederland hebben we honderden jaren lang de waterstand in onze veengebieden verlaagd door water weg te pompen. Zo werden de polders geschikt om er te wonen en te boeren. Maar de grond droogde hierdoor ook uit. Droge veengrond breekt sneller af dan natte veengrond. Daardoor daalt de bodem. Soms met wel 1 cm per jaar. Het dalen van de bodem heet bodemdaling.

Waarom bodemdaling remmen?

Bodemdaling zorgt voor problemen voor bewoners, gebruikers en overheden. Het zorgt voor schade aan gebouwen, wegen en landbouwgrond. Ook wordt het steeds duurder om water in dieperliggende polders op peil te houden. De waterkwaliteit gaat achteruit door aangetast veengrond dat in het water komt. En als veengrond daalt, komen er ook grote hoeveelheden CO2 vrij.

Feiten en cijfers

• In ons gebied ligt ongeveer 22.650 hectare veengebied.
• Hiervan is ongeveer 13.600 hectare landbouwgrond, de rest is vooral natuurgebied.
• Dit is ongeveer 10 procent van het gebied in Nederland dat gevoelig is voor bodemdaling.
• De veenbodem in ons gebied daalt tussen de 2 en 10 milimeter per jaar.
• Daardoor komt er per hectare grond tussen de 5 en 20 ton CO2 per jaar vrij.
• De veenweidepercelen in ons gebied stoten in totaal ongeveer 135.000 ton CO2 per jaar uit.

Hoe remmen we bodemdaling?

Het remmen van bodemdaling is niet makkelijk. Als waterschap zorgen wij voor een oppervlaktewaterpeil dat past bij het gebruik van de grond. Maar wij bepalen niet hoe de grond gebruikt wordt. Dat doen de eigenaren, gebruikers, gemeenten en provincies. Daarom moeten we samenwerken met deze partijen.

Ook moeten we op een nieuwe manier kijken naar hoe we omgaan met water. Hoe wij het water beheren heeft invloed op bodemdaling. In gebieden waar we het oppervlaktewaterpeil laag houden, droogt het veen sneller uit en zakt de bodem. Een hogere waterstand van het oppervlaktewater betekent niet meteen dat de grondwaterstand hoger wordt.

Waar werken wij aan mee?

• Strategie bodemdaling. (U verlaat deze site) Met de strategie bodemdaling helpen we bij het remmen van bodemdaling in de veenweiden in ons gebied. We letten ook op de kansen en de gevolgen van biodiversiteit, klimaat, waterkwaliteit en energie.

• Nota peilbeheer. (U verlaat deze site)In deze nota staat waar we rekening mee houden bij het bepalen van waterpeilen. Het waterpeil kan invloed hebben op bodemdaling. Als het niet lukt om met maatregelen bodemdaling te remmen, dan verlaagt het waterschap de waterpeilen na 2030 nog maar met 75 procent in plaats van 100 procent.

• Tweede actieprogramma aanpak veenweiden 2024 – 2030. (U verlaat deze site)  (U verlaat deze site)In dit plan staat wat wij de komende jaren doen om bodemdaling te remmen. We letten op de vraag naar water, de waterkwaliteit, het voorkomen van overlast en het verminderen van CO2-uitstoot.

Zo helpt het waterschap

Gebiedsproces

In plannen over de inrichting van land denken wij mee en geven per gebied gericht advies. De beste vorm is een gebiedsproces met eigenaren en gebruikers van de polder. Dit betekent dat de eigenaren en gebruikers van een polder samen met de overheden plannen voor de toekomst van het gebied maken. Het waterschap laat per gebied zien welke maatregel het beste past.

Samenwerken

We willen bij het aanpakken van bodemdaling goed blijven samenwerken met het Rijk, provincies en gemeenten. Want deze partijen bepalen hoe het land in ons gebied gebruikt wordt. En de manier waarop de grond gebruikt wordt, heeft veel invloed op bodemdaling. Ook werken we samen met kennisprogramma's, zoals:

• Nationaal onderzoeksprogramma broeikasgassen veenweiden. (U verlaat deze site) Deze organisatie onderzoekt de effecten van verschillende maatregelen tegen bodemdaling en CO₂-uitstoot. 

• VIP-NL. (U verlaat deze site) Deze organisatie onderzoekt manieren om bodemdaling en CO2-uitstoot te verminderen.

Blijven leren

Om goed advies te kunnen geven, blijven we leren over het remmen van bodemdaling. We praten met andere experts en kijken naar wat er nog meer speelt in het gebied. Daarnaast testen we samen met gebruikers en eigenaren van land nieuwe ideeën in ons eigen gebied, zoals de proef natte landbouw Ankeveen en de proef Actief Waterinfiltratiesysteem.

Lees meer over bewezen maatregelen

Podcast: De Wereld van Water

Er gaat een wereld achter water schuil. Presentator Bart Krull trekt er op uit en zoekt deze keer alles uit over bodemdaling. Luister de podcast via Spotify (U verlaat deze site), Apple Podcasts (U verlaat deze site) of Google Podcasts (U verlaat deze site)