Pilot Actief Waterinfiltratie Systeem

De bodem in Nederland zakt en het gaat steeds sneller. Met name in het veenweidegebied. Het zakken van de bodem noemen wij bodemdaling. Waterschap Amstel, Gooi en Vecht is daarom op zoek naar manieren om bodemdaling te kunnen remmen. Dit doen we met pilots. Een van deze pilots is het testen van een Actief Waterinfiltratie Systeem (AWIS) in Botshol, Nellestein en Waardassacker. 

Wat is bodemdaling en waarom moeten we dit remmen?

In Nederland hebben we honderden jaren lang de waterstand in onze veengebieden verlaagd door water weg te pompen. Zo werden deze polders geschikt om er te boeren en te wonen. Maar de grond droogde hierdoor ook uit. Droge veengrond breekt sneller af dan natte veengrond. Daardoor daalt de bodem. Soms met wel 1 cm per jaar. Bodemdaling zorgt voor problemen voor bewoners, gebruikers en overheden. Het zorgt voor schade aan gebouwen, wegen en landbouwgrond. Dieper liggende polders maken het steeds duurder om het water in het gebied op peil te houden. Aangetaste veengrond komt in het water waardoor de kwaliteit achteruitgaat. En als veengrond daalt komen er ook nog eens grote hoeveelheden CO₂ vrij. Daarom willen we bodemdaling remmen.

Waarom kan het peil niet verder verlaagd worden?

Bodemdaling kan worden tegengegaan door het veen nat te houden. Dit heeft dus voordelen, maar betekent wel dat er op een andere manier moet worden gewerkt op dit land. Om het veen voldoende nat te kunnen houden heeft het waterschap besloten om vanaf 2030 niet meer automatisch de waterpeilen te verlagen. Dat betekent dat veeteelt niet meer overal in het veenweidegebied mogelijk zal zijn. Het waterschap voelt zich mede verantwoordelijk voor maatschappelijke veranderingen in het veenweidegebied en draagt daarom bij aan onderzoeken en het testen van nieuwe methoden om bodemdaling tegen te gaan. Zo ook de pilot met AWIS. 

Wat is AWIS?

Een AWIS wordt aangelegd door buizen met gaatjes in de grond te leggen. Deze buizen worden aangesloten op een grote verzamelleiding, waar een pomp op is aangesloten. Met deze pomp kan het waterpeil van het gebied worden geregeld. Het doel is om de grond nat genoeg te houden, zodat het veen niet afbreekt en er dus geen bodemdaling is. 

Wat weten we nu?

De pilot is nog volop in gang. We hebben daarom nog geen resultaten. We verwachten dat het AWIS een mogelijke maatregel is om de grondwaterstand te kunnen verhogen en bodemdaling te remmen. We houden daarnaast in de gaten of de kwaliteit van het water verandert door het systeem. 

Wat merken bewoners hiervan?

Om AWIS aan te leggen moet een speciale machine de buizen in de grond plaatsen. Dit gebeurt eenmalig en alleen op de grond van de boeren waarmee we samenwerken voor deze pilot. Voor het monitoren van de grond en de waterkwaliteit worden er maandelijk en jaarlijks monsters genomen om te onderzoeken. 

Planning

* Dit is een globale planning en kan nog wijzigen. 

Gebiedsproces

Het gebiedsproces in de polders Waardassacker, Botshol en Nellestein is ontstaan op initiatief van een groep boeren in het gebied. In 2019 heeft deze groep boeren aan de provincie Utrecht gevraagd om gezamenlijk te verkennen hoe hun bedrijven en de polder toekomstbestendig gemaakt kunnen worden. Tijdens het maken van de plannen voor de polders is er besloten om alle uitdagingen in het gebied op thema in te delen. Bodemdaling is uitgelicht en wordt als eerste aangepakt. In het gebiedsproces dat hieruit is ontstaan is tussen de partijen afgesproken dat de bodemdaling in 2030 met 37,5% is verminderd. Het draagt ook bij aan de toekomstbestendigheid van de bedrijven en aan het weidevogelbeheer. Op basis van de kenmerken en het gebruik van het gebied, bleek AWIS de meest passende maatregel om hier te testen. 

Lees meer over AWIS en het gebiedsproces via: Aanleg waterinfiltratiesysteem van start in polders Botshol en Waardassacker | provincie Utrecht (U verlaat deze site)