Vragen en Antwoorden bomenkap Rondehoep Oost en West

Algemeen 

• Waarom worden er bomen gekapt bij dijkverbeteringsprojecten? Bomen kunnen de veiligheid van een dijk in gevaar brengen. Bijvoorbeeld als ze omwaaien en een gat in de dijk slaan. Ze kunnen bijvoorbeeld ook ziek zijn wat de kans op omvallen groter maakt. Bij dijkverbeteringen onderzoekt het waterschap daarom de gezondheid van de boom en of ze het ophogen van de dijk en de werkzaamheden zullen overleven. Voor de bomen waarbij de kans groot is dat ze de dijkverbetering/de werkzaamheden niet zullen overleven, wordt vervolgens gekeken naar maatregelen of alternatieven om de boom te behouden. Soms is dat niet mogelijk en moeten bomen worden verwijderd.
• Hoe bepaalt het waterschap of een boom moet worden gekapt? Hiervoor doet het waterschap een Bomen Effect Analyse (BEA) en een waterveiligheidstoets. Bij de BEA wordt gekeken naar:
  • Het aantal bomen, boomsoort en leeftijd. 
  • De conditie en groeiplek van de boom. 
  • Of de boom de werkzaamheden en veranderingen, zoals grondophoging, kan overleven. 
  • Of de boom in de weg staat van machines en werkzaamheden. 
  • Of er alternatieven zijn om de boom te kunnen behouden.  
    
    Bij de waterveiligheidstoets kijken we naar de grootte van de boom, de bomenrij en wortelkluit en hoe groot de kans is dat de boom omwaait tijdens een strom of met hoog water. Hiermee kan de boom namelijk schade aan de dijk veroorzaken. Dit kan weer leiden tot lekkages, verzakkingen of zelfs dijkdoorbraken. Als een boom onveilig voor de dijk blijkt te zijn of het werk belemmert, wordt deze verwijderd.  

• Waarom kunnen sommige bomen de dijkversterking niet overleven?
  Bij deze dijkversterking wordt er opgehoogd met grond. De wortels van een boom kunnen hierdoor ‘verstikken’ of geen zuurstof meer krijgen. Afhankelijk van de staat en leeftijd van de boom is de kans erg groot dat de boom hierdoor sterft. Zulke bomen worden verwijderd. 

Soorten bomentoetsen 

• Wat is een bomen effect analyse (BEA)
  Aan de hand van een bomen effect analyse (BEA) bepalen we de invloed van de werkzaamheden op de bomen en de levensverwachting.  Het aantal bomen, de soort en de leeftijd van de bomen wordt onderzocht. We doen ook uitgebreid onderzoek naar de huidige conditie en de groeiomstandigheden van de bomen. Vervolgens maken we een prognose van de levensduur van de bomen. Zo toetsen we of de bomen kunnen overleven na de dijkverbetering. Soms kan een boom de ophoging van de dijk namelijk niet aan, omdat de wortels ‘verstikken’ door de grondophoging. De wortels zijn daarna niet meer levensvatbaar en de boom gaat dood.  Deze bomen moeten verwijderd worden. Ook wordt onderzocht of de dijkverbetering technisch uitvoerbaar is en er geen bomen in de weg staan. Het moet bijvoorbeeld wel mogelijk zijn om met een graafmachine de werkzaamheden uit te kunnen voeren.   
• Wat is een eenvoudige waterveiligheidstoets?  
  Daarnaast kijken we ook of er bomen op de dijk staan die een risico vormen voor de veiligheid van de dijk. Dat doen we aan de hand van een uitgebreide veiligheidstoets. Als er hoog water is, als een boom ziek is, of bijvoorbeeld door een storm omvalt, kan dit schade aan de dijk veroorzaken. Dit verhoogt direct het risico op overstromingen, zoals lekkende dijken, verzakkingen of zelfs dijkdoorbraken.  Tijdens de veiligheidstoets kijken we daarom ook naar de invloed van bomen op erosie en wat de huidige boom doet met de stabiliteit van de dijk. Vormt de boom een risico voor de veiligheid van dijk? Dan moet deze worden verwijderd om de dijk ook voor de komende 30 jaar veilig te houden.   
• Wat is een gedetailleerde waterveiligheidstoets?
  Als bomen niet goedgekeurd kunnen worden op basis van de eenvoudige waterveiligheidstoets, bekijken we de boom verder met de gedetailleerde waterveiligheidstoets. Hierbij kijken wij bijvoorbeeld nauwkeurig naar de veiligheid en effecten van bepaalde maatregelen op de stabiliteit van de dijk (dus de waterveiligheid). Deze gedetailleerde toets doen we niet voor alle bomen, maar voor bomen met een hoge LNC-waarde. De uitkomst van deze toets laat zien welke bomen eventueel kunnen blijven staan en welke verwijderd moeten worden om de waterveiligheid te kunnen verzekeren.  
• Wat betekent LNC-waarde?
  De LNC-waarde verwijst naar de landschappelijke, natuurkundige en cultuurhistorische waarde van bomen. Dit betekent dat het gaat om bomen die een bijzondere rol spelen in het landschap, belangrijke ecologische functies vervullen of een historische betekenis hebben. Deze bomen zijn vaak karakteristiek voor een gebied en daardoor wordt er extra zorgvuldig gekeken naar bomen met deze status.  
  De LNC-waarde voor de bomen binnen dit project wordt vastgesteld door meerdere deskundigen (bijv. landschapsarchitecten, ecologen en/of landschapsontwerpers) die gespecialiseerd zijn in landschap en natuurwaarden.  Soms ook in overleg met andere betrokken partijen. Zij analyseren de bestaande natuurlijke en landschappelijke kwaliteiten van een gebied en geven een waardering of classificatie die aangeeft hoe waardevol het landschap is.
• Wanneer voeren we een gedetailleerde toets uit?
  We voeren een gedetailleerde toets uit als een boom een hoge LNC-waarde heeft en mogelijk een risico vormt voor de waterveiligheid. Voor bomen met een LNC-waarde die geen risico opleveren, nemen we waar mogelijk ontwerpmaatregelen om behoud van deze bomen te waarborgen.
• Waarom wordt er nu een gedetailleerde toets uitgevoerd voor Rondehoep Oost en West?
  Het toetsen van bomen gaat in verschillende stappen. Hierbij werk je als het ware van grove toetsing naar gedetailleerde toetsing. Gezien uit de grove toetsing, welke wij altijd moeten uitvoeren, een groot aantal bomen moet worden gekapt, is er besloten om een gedetailleerde toets uit te voeren. Deze gedetailleerde toets voeren wij uit voor bomen met een hoge LNC-waarde. Pas na het uitvoeren van de gedetailleerde toets kunnen wij bepalen of de boom daadwerkelijk bespaard kan worden of niet.
• Waarom is deze gedetailleerde toets niet eerder uitgevoerd?
  Het toetsen van bomen gaat in verschillende stappen. Vanwege nieuwe inzichten en geluiden vanuit de omgeving wordt in het projectgebied Rondehoep Oost en West deze extra uitgevoerd, waarbij aandacht wordt besteed aan de bomen met een hoge LNC-waarde door middel van de gedetailleerde toets.
• Waar staan we nu met de verschillende toetsen?
  Bij een dijkverbetering voeren wij altijd een waterveiligheidstoets en BEA analyse uit. Hierbij kijken we naar de bomen. Bijvoorbeeld of ze een gevaar zijn voor de dijk of dat ze de werkzaamheden wel of niet kunnen overleven. Gezien voor zowel Rondehoep Oost als Rondehoep West bleek dat er een groot aantal bomen moeten worden gekapt, doen wij verder onderzoek. Zo heeft er een klankbordgroep plaatsgevonden voor het herplantplan van Rondehoep Oost, zijn er rondgangen met een bomenexpert geweest in Rondehoep Oost en Rondehoep west, en voeren we de gedetailleerde toets uit. De resultaten hiervan zijn we nu aan het bekijken en waar mogelijk verwerken. Hierdoor kan het zo zijn dat er wijzigingen komen op de plannen en/of overeenkomsten die u eerder van ons heeft ontvangen en getekend. Mochten er wijzigingen zijn op uw perceel of bij u in de buurt, dan informeren wij u hierover.  

Besparen & Herplant 

• Kijkt het waterschap naar mogelijkheden om bomen te besparen?
  Het waterschap kijkt altijd naar mogelijkheden om de boom te kunnen laten staan. Dit noemen we optimalisaties. Daarnaast kijken we ook altijd naar mogelijkheden om bomen te verplanten. Zo kunnen omwonenden bijvoorbeeld de boom op eigen perceel laten plaatsen wanneer de gewenste locatie hier geschikt voor is. Of in sommige gevallen kan er om de boom heen gewerkt worden. 
  Zie het antwoord op de vorige vraag (vraag 11) om te lezen hoe we dit doen voor Rondhoep Oost en West en wat de status hiervan is.  
• Worden er nieuwe bomen geplant na de benodigde kap?
  Wanneer er bomen moeten worden gekapt voor een project is het waterschap verplicht om ook bomen te compenseren (herplanten). Dit geldt zo lang er de ruimte voor is binnen het projectgebied. Ten behoeve van de bomen die gekapt moeten worden wordt er een herplantplan opgesteld, in samenspraak met de gemeente. Hierin staat hoeveel nieuwe bomen worden geplant en waar deze komen te staan. Dat gebeurt op plekken waar ze in de toekomst geen risico vormen voor de dijk- en waterveiligheid. Soms wordt er in plaats van herplant een bijdrage geleverd aan een compensatiefonds. Wanneer er bomen worden gekapt, kijkt het waterschap altijd naar herplant mogelijkheden. Is herplant niet mogelijk? Dan zorgt het waterschap dat er een bijdrage wordt geleverd aan het gemeentelijke compensatiefonds.
• Hoe bepaalt het waterschap welke soorten bomen er worden teruggeplaatst?
  Er wordt een quickscan gedaan, waarin onder andere wordt gekeken naar welke beschermde flora en fauna aanwezig zijn in het gebied, of het landschap zelf beschermd is, wat gebiedseigen soorten zijn, maar ook wat voor type boom juist niet past in het gebied. Vervolgens kijken we naar de mogelijkheden en locaties waar we bomen kunnen aanplanten en wat in dat specifieke stukje past. Daarnaast kijken we naar de mogelijkheden om de biodiversiteit te verbeteren, bijvoorbeeld door het aanleggen van natuurvriendelijke oevers. 
• Kunnen omwonenden input geven op de plannen voor de bomenkap en herplant?
  Wij waarderen de input van de bewoners. Om die reden zijn er verschillende initiatieven georganiseerd waarbij wij met bewoners in gesprek zijn gaan, vragen konden worden gesteld en feedback kon worden achtergelaten. Zo zijn er persoonlijke keukentafelgesprekken geweest, zijn er meerdere inloopbijeenkomsten gehouden, is er een klankbordgroep geweest voor Rondehoep Oost en wordt nog eenzelfde sessie georganiseerd voor Rondehoep West. Daarnaast is het projectteam regelmatig in contact met verschillende belanghebbenden en vertegenwoordigers om de voortang te bespreken.
  Ook kunnen omwonenden een boom op eigen perceel laten plaatsen (als de ruimte hier geschikt voor is). Wilt u een boom op eigen perceel laten plaatsen? Neem dan contact op met het projectteam via: [email protected] (U verlaat deze site).  
• Kan de dijk anders worden ontworpen om bomen te sparen?
  Als er uit de gedetailleerde toets blijkt dat er bomen veilig kunnen blijven staan, dan kan het zijn dat het ontwerp voor de dijkverbetering hierop worden aangepast. Het kan zijn dat deze dan afwijkt van de huidige ontwerpen. Als dit zo is, dan worden omwonenden hier verder over geïnformeerd.
• Komen er andere groene voorzieningen terug, zoals struiken of kruidenrijk gras? 
  Er wordt gekeken naar geschikte locaties om kruidenrijk gras en natuurvriendelijke oevers aan te leggen. Dit is niet overal zo maar mogelijk, omdat niet elke plek hier geschikt voor is. Maar, waar mogelijk zullen we dit aanbrengen. 
• Wat gebeurt er met het hout van gekapte bomen?
  U heeft de mogelijkheid om het hout van de boom op uw perceel te behouden, indien u dat wenst. Meestal wordt het hout echter afgevoerd naar een speciale locatie waar het verwerkt wordt. U kunt in het machtigingsformulier voor de bomenkap aangeven of u het hout zelf wil houden of dat wij het voor u kunnen afvoeren.