Vragen en Antwoorden Noodinlaat

Algemeen

• Wat is de noodinlaat?
  Waternet bouwt in opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht de noodinlaat de Rondehoep. Daarmee realiseren we één van de opgaven uit het projectplan Noodoverloop de Rondehoep (U verlaat deze site). Met de noodinlaat kunnen we in korte tijd veel water gecontroleerd de polder in laten lopen. Hiermee voorkomen we dat de dijken van de Amstel breken en beschermen we de inwoners van het stroomgebied van de Amstel. De noodinlaat wordt alleen opengezet als uiterst redmiddel bij extreem hoog water. De veiligheidsregio beslist wanneer de noodinlaat wordt ingezet.
• Waarom is er een noodinlaat?
  De Amstel is onderdeel van het Amsterdam-Rijnkanaal-Noordzeekanaal stelsel dat water afvoert naar zee. Bij extreme weersomstandigheden, zoals hevige neerslag en noordwestenwind, werken vier waterschappen samen met Rijkswaterstaat om wateroverlast te voorkomen. Dit wordt gedaan het afvoeren van water naar andere plekken te verminderen en andere routes voor water te gebruiken. Hierdoor vergroten we de veiligheid in het hele watersysteem. In zeer extreme gevallen kan de Amstelboezem worden afgesloten van de rest van het watersysteem. In die situaties kan de Amstelboezem het water alleen via gemaal Zeeburg afvoeren naar het IJmeer. Als het niet langer mogelijk is om het gebied van de Amstelboezem veilig te houden, dan kunnen de dijken te breken. Om dit te voorkomen kan dan het noodoverloopgebied Rondehoep worden ingezet. Dat gebeurt alleen in tijden van nood als uiterst redmiddel. De kans hierop is kleiner dan eens per 100 jaar.
• Hoe werkt de noodinlaat?
  De noodinlaat is voorzien van drie afsluitmechanismen (kleppen). Deze openen tegendraads voor extra veiligheid. Dit tegendraads openen helpt om een deel van de waterdruk te ontzien wanneer de noodinlaat moet worden gesloten. Bij het ontwerp is rekening gehouden met de druk en kracht van het water, waardoor de kleppen zelfs onder waterdruk betrouwbaar kunnen functioneren. Om de betrouwbaarheid te garanderen, kunnen de kleppen zowel handmatig als via speciale veiligheidsmechanismen worden bediend. Daardoor kunnen ze onder alle omstandigheden, ook bij een sterke wateropstroom, geopend en gesloten worden.
• Wanneer zou de noodinlaat worden ingezet?
  Het inzetten van de noodinlaat is een laatste redmiddel. Wanneer de veiligheidsregio bepaalt dat de noodinlaat moet worden ingezet, worden bewoners hier 24 uur van tevoren over ingelicht.
• Hoe groot is de kans dat de noodinlaat wordt ingezet?
  De noodinlaat dient als laatste redmiddel. De kans dat dit nodig is, is minder dan eens in de honderd jaar. De kans van 1 op 100 is wettelijk vastgelegd. Hier voldoet het systeem dan ook aan. In de toekmost willen we het hoofdwatersysteem robuuster maken.
• Wat is inudatie?
  Inundatie betekent het inlaten van water door de noodinlaat in het noodoverloopgebied. Het is dus wanneer het water de polder in wordt gelaten.
• Hoe lang duurt de inundatie?
  Het duurt 24 uur om het water gecontroleerd de polder in te pompen.
• Hoeveel water kan er in de polder komen?
  De maximale waterinlaat is vastgesteld op 2,4 miljoen m³. De noodinlaat is zo ontworpen dat er ook niet meer water de polder kan binnenstromen binnen deze tijd. Het inlaten van deze hoeveelheid water zorgt voor een waterpeil tot -2,15m NAP. Door stuwing en golfslag kan het waterpeil tijdelijk stijgen tot -1,90m NAP. We kunnen de hoeveelheid water bijhouden via flowmeters in de noodinlaat. Het water komt eerst terecht in de woelkom om de stromingssnelheid te controleren. De diepte van de woelbak is berekend op 4,33 m NAP. Het peil van het maaiveld in de polder ligt op –2,25 m NAP. Het verschil in diepte is daarmee ongeveer 2,08 m.
• Hoe snel is de polder weer leeg?
  We verwachten dat het ongeveer 15 dagen duurt om de polder leeg te pompen na inzet van de noodinlaat.
• Hoe stroomt het water vanuit de Noodinlaat?
  Een groot deel van het water stroomt via het land. Daarnaast wordt het water via bestaande watergangen verder verdeeld.

Veiligheid bij inzet noodinlaat

• Bestaat de kans dat de noodinlaat onder extremere situaties verder wordt gevuld met water?
  Waternet richt de noodoverloop in voor een maximale inundatie van 2,4 miljoen m³ met een grens op -2,15 m NAP en 25 cm veiligheidsmarge voor golfslag en opstuwing (samen -1,90 m NAP). In het zeer uitzonderlijke geval dat dit niet voldoende is om het Amstelstroomgebied voldoende te beschermen, dan neemt de veiligheidsregio een nieuw besluit. We hebben het dan over een extreme situatie op een extreme situatie.
• Hoe zit het met de kans op verontreiniging van en door het water?
  De Amstel is een Kaderrichtlijn Water (KRW)-lichaam, wat betekent dat het moet voldoen aan de chemische eisen vanuit de EU voor waterkwaliteit (verontreinigingen, zware metalen etc.). Het water dat de polder in stroomt voldoet aan deze waterkwaliteitseisen.
• Hoe zit het met het slib/vervuiling dat na inundatie achterblijft in de polder?
  Afgelopen jaar (2024) is de Amstel gebaggerd en zijn veel verontreinigingen weggehaald. Daarmee is het risico op verontreiniging in de polder na inundatie verkleind. Daarnaast laat onderzoek ons zien dat zwevend slib, het slib dat in het water van de Amstel is achtergebleven, relatief weinig verontreiniging bevat. Zelf hebben wij ook berekend hoeveel van het slib in de polder kan komen en aan de diergezondheidsdienst voor dieren in Deventer gevraagd of deze hoeveelheid risico vormt voor het vee. Zij gaven aan dat er geen risico’s zijn.
• Wordt er een 0-meting uitgevoerd om de bodemkwaliteit voor inundatie vast te stellen?
  Dit wordt niet gedaan. De waterkwaliteit van de Amstel verbetert door de jaren heen. Dit komt door strengere eisen vanuit de EU, maar ook door de werkzaamheden die Waternet en het Waterschap uitvoeren om de waterkwaliteit te verbeteren. We volgen de waterkwaliteit al jaren en blijven dit doen.
• Hoe zit het met de veiligheid van de trafostations?
  Waternet is in contact met Liander over het veiligstellen van de trafostations. De trafohuisjes worden ingemeten, zodat we kunnen kijken welke mogelijk onder water komen te staan bij inundatie. Met Liander worden afspraken gemaakt over de manier hoe de trafo's het beste kunnen worden beschermd en wie de werkzaamheden uitvoert.
• Hoe zit het met gastanks?
  Waternet heeft contact opgenomen met de gastankbedrijven in de polder. Samen is er gekeken naar wat de risico's zijn bij inundatie. Hieruit is gebleken dat het risico voor de meeste gastanks nihil is. Voor de tanks waar wel een (kleine) kans is op opdrijven, stellen we samen met de gastank bedrijven veiligheidsmaatregelen op. Zo kunnen we de tanks verhogen en verzwaren met stelcon-planten, of met een ontkoppelstuk zorgen dat de leiding op een vooraf vastgestelde plek veilig kan breken. Waternet neemt contact op met de leveranciers van de gastanks om aanvullende afspraken te maken over het beschermen van de gastanks tegen de gevolgen van de inundatie.
• Wat zijn de risico's voor de (drink-)waterleidingen en riolering?
  Voor zover bekend zijn er geen risico's voor de drinkwatervoorziening. Waternet gaat in samenwerking met de gemeente Ouder-Amstel de drukriolering, waar nodig, beschermen.

Werkzaamheden

• Hoe lang duren de werkzaamheden?
  De bouw van de noodinlaat is in april 2025 van start gegaan. We verwachten de werkzaamheden half juli 2026 af te ronden. Onderstaande de globale planning:
  • April 2025: Inrichten bouwterrein en realiseren tijdelijke weg als bypass rondom bouwkuip
  • Half tot eind 2025: Plaatsen damwand en heiwerkzaamheden betonwerk
  • Eind 2025: Aanbrengen van segmentdeuren en hefschuiven
  • Voorjaar 2026: Werkzaamheden woelkom en terreininrichting
  • Zomer 2026: Oplevering
  • Najaar 2026: Nazorg

• Hoe kan ik op de hoogte blijven van de werkzaamheden?
  Dit kan via de projectpagina op www.agv.nl/werk-in-uitvoering/noodinlaat (U verlaat deze site)-rondehoep/ of via de BouwApp:

• Wanneer is de omgevingsvergunning afgegeven?
  Bewoners zijn met een brief en de projectenwebsite op de hoogte gesteld. Aanvullend heeft de gemeente de aanvraag van de omgevingsvergunning en het besluit over het verstrekken van de omgevingsvergunning gepubliceerd in, onder andere, de lokale krant.
• Wanneer wordt de weg afgesloten voor de werkzaamheden rondom de noodinlaat?
  Voor de bouwwerkzaamheden van de noodinlaat is er begin mei 2025 een omleiding gemaakt voor verkeer. Hierdoor is de Rondehoep zo min mogelijk afgesloten.
• Hoe wordt de noodinlaat getest?
  Er zitten drie afsluitmechanismen in de noodinlaat. Om de kleppen in de kokers te testen worden afsluitingen in de sponningen van de constructie geplaatst. Zo kan er geen water via de klep de polder instromen. Na het sluiten van de kleppen wordt het beetje water dat tussen de kleppen en de afsluiting in de sponningen is opgebouwd, afgevoerd via de polder. Deze hoeveelheid water heeft geen invloed op het watersysteem van de polder.
• Is er rekening gehouden met bodemdaling?
  Ja, er wordt rekening gehouden met het feit dat de polder blijft zakken. De toetsing blijft op -1,90m NAP, en de hoeveelheid water die ingelaten kan worden is gebaseerd op 24 uur waterinlaat tot -2,15m NAP.
• Is de woelkom noodzakelijk of het water op grasland kan blijven?
  De woelkom is noodzakelijk voor het opvangen van het water en om de snelheid van het inlaten van het water te kunnen reguleren.
• Staat de woelkom permanent onder water?
  Ja, de woelkom is onderdeel van het watersysteem van de Rondehoep en deze staat permanent onder water.
• Hoe groot is de woelkom?
  De woelkom is ongeveer 95 meter lang en 45 meter breed. De diepte van de woelbak is op –4,33 m NAP. Het peil van het maaiveld in de polder ligt op –2,25 m NAP. De diepte daarmee komt op ongeveer 2,08 m.

Overige vragen

• Komt er een extra gemaal voor de Rondehoep?
  Er wordt gekeken naar de mogelijkheid voor een extra gemaal bij IJmuiden. Nu kan 260 m³/sec worden gespuid bij IJmuiden. In de toekomst moet deze pompcapaciteit groter zijn. Wanneer de pompcapaciteit is vergroot, wordt het regionale watersysteem veiliger. Hiermee is er een kans dat de noodzaak om de noodinlaat in te zetten nog kleiner wordt dan de vastgestelde 1 op 100.
• Wat als Waternet wordt ontmanteld, wie is dan verantwoordelijk?
  Als Waternet wordt gesplitst in waterschap Amstel, Gooi en Vecht en gemeente Amsterdam komen deze activiteiten terecht bij Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Het gaat namelijk om waterbeheer.