Q&A Dijkverbetering Abcoude-Baambrugge

Damwand: Waarom wordt de dijkverbetering niet overal uitgevoerd met een damwand?  

Een damwand is een vaste constructie van diepe verticale planken. Een damwand beschermt de dijk en neemt (een deel van de) de waterkerende functie ervan over. Dat heeft als voordeel dat de dijk lager kan worden aangelegd en voor de 100 jaar daarna niet meer opgehoogd hoeft te worden. Toch gaat waar mogelijk de voorkeur uit naar een dijkverbetering door middel van ophoging in grond. Dit is het beleid van het waterschap. Een grondophoging is beter voor de natuurwaarden (in materiaalgebruik en voor de oevers) en het sluit beter aan bij het landschap van de dijk en de Angstel. Ook zijn de kosten van een damwand veel hoger dan een ophoging in grond en is de uitvoering van een damwand niet altijd zonder risico’s. Er is zwaar materieel voor nodig en er kunnen trillingen ontstaan.  

Steigers: Wat gebeurt er met mijn steiger? 

Wanneer er bij een dijkverbetering tijdelijk objecten, zoals steigers, verwijderd moeten worden voor de werkzaamheden, worden die alleen teruggeplaatst als er een vergunning door het waterschap voor is afgegeven, of als er geen vergunning voor nodig is. Voor zover bij het waterschap bekend is, zijn er geen vergunningen afgegeven voor particuliere steigers en vlonders in/aan de Angstel. Op dit moment onderzoekt het projectteam van de dijkverbetering samen met de afdelingen Beheer, Vergunningverlening en Toezicht/Handhaving van het waterschap hoe we om kunnen gaan met de steigers en vlonders die in het projectgebied door bewoners geplaatst zijn en gebruikt worden. Daarbij proberen we rekening te houden met de verschillende belangen, zoals beheer en onderhoud van de dijk en waterkwaliteit (schaduwwerking). We begrijpen dat de steigers belangrijk zijn voor bewoners en met veel plezier gebruikt worden. Wanneer er meer duidelijkheid is over hoe we omgaan met steigers van particulieren en wat we bewoners hierin aanraden, laten we dit weten. 

Struiken en riet: Wat gebeurt er met struiken en riet op de dijk? 

De planten langs de waterkant, zoals struiken en riet, zijn vaak gegroeid doordat er weinig onderhoud is gedaan. Door de werkzaamheden zullen deze planten waarschijnlijk worden weggehaald. Ze komen - afhankelijk van hoe het onderhoud door gemeente en/of bewoners wordt ingericht- na verloop van tijd weer terug. We proberen de bestaande rietoever, vanwege de natuurwaarden, zoveel mogelijk te laten staan. 

Bomen: Wat gebeurt er met de bomen op/langs de dijk? 

Bij een dijkverbetering moeten soms bomen gekapt worden. Dit willen we het liefst voorkomen, maar soms is het nodig. Bomen kunnen een risico vormen voor de waterveiligheid of de werkzaamheden in de weg staan. We doen altijd grondig onderzoek naar de veiligheid, gezondheid en overlevingskans van de bomen, en alleen wanneer uit het onderzoek blijkt dat bepaalde bomen niet behouden kunnen worden, worden ze verwijderd.  

Als we een dijk gaan verbeteren, doet het waterschap altijd grondig onderzoek naar de bomen op de dijk. Dit doen we aan de hand van een veiligheidstoets en een bomen effect analyse. Aan de hand van een veiligheidtoets wordt gekeken naar de impact van bomen op de waterveiligheid. Als er hoog water is, of als een boom ziek is of door bijvoorbeeld een storm omvalt, kan dit schade aan de dijk veroorzaken. Het gat dat daarbij zou ontstaan mag de veiligheid van de dijk niet aantasten. Daarnaast bepalen we aan de hand van een bomen effect analyse (BEA) of de bomen de dijkverbetering kunnen overleven.  Het aantal bomen, de soort en de leeftijd van de bomen wordt onderzocht. We doen ook uitgebreid onderzoek naar de huidige conditie en de groeiomstandigheden van de bomen. Soms kan een boom de ophoging van de dijk namelijk niet aan omdat de wortels ‘verstikken’ door de grondophoging. De wortels zijn daarna niet meer levensvatbaar en de boom gaat dood.  Die bomen moeten verwijderd worden.  

Het waterschap is zich ervan bewust dat veel bomen al lange tijd op deze plaats staan en een ecologische en beeldbepalende functie hebben.  Er wordt daarom per boom in detail nagegaan wat de situatie is en hoe kap zoveel mogelijk voorkomen kan worden. Het waterschap maakt (samen met de gemeente) een plan om bomen te compenseren wanneer er toch bomen gekapt zullen moeten worden.    

Natuur en beheer van de dijk: Hoe wordt er aandacht besteed aan natuurvriendelijke oevers en ecologisch beheer van de dijk? 

Voor het waterschap zijn natuurwaarden erg belangrijk.  We kiezen waar het kan voor natuurlijke materialen en oplossingen die goed zijn voor planten en dieren. Hier vallen ook natuurvriendelijke oevers en ecologisch beheer onder. Maar voor natuurvriendelijke oevers is wel genoeg ruimte nodig, en die is er niet altijd. Soms ligt er bijvoorbeeld een weg pal naast het water, en is er geen plek voor een oever met planten. Gelukkig is op veel plekken in dit project de dijk al natuurlijk ingericht, bijvoorbeeld met riet langs de waterkant. 

Ook op het gebied van beheer heeft het waterschap te maken met andere partijen met rechten en plichten, zoals gemeente en bewoners. In overleg met alle betrokkenen is eigen beheer mogelijk, maar het waterschap kan dit niet zelfstandig besluiten. Wel kan dit project een stimulans zijn om hier gezamenlijk invulling aan te geven. 

Beschoeiing: Wat gebeurt er met de beschoeiing die ik zelf heb laten plaatsen? 

Een beschoeiing is een wand langs de waterkant. Hiermee kunt u een oever beschermen tegen water. De grond kan dan niet wegzakken of wegspoelen. In veel gevallen heeft u geen vergunning nodig voor de beschoeiing, maar dient u wel een melding te doen voor het plaatsen ervan.  

Bij een dijkverbetering worden objecten waar geen vergunning voor nodig is weer teruggeplaatst, dus dat geldt in dat geval ook voor uw beschoeiing.  

Effecten op huizen: Hoe wordt ervoor gezorgd dat mijn huis geen schade oploopt (zoals slaan/trillen van damwand, (werk)verkeer en ophoging van de dijk)? 

Wanneer het ontwerp van de dijkverbetering gereed is, wordt er gekeken naar hoe de uitvoering precies zal plaatsvinden. Daarbij wordt ook gekeken naar de omgeving en (trillings-)gevoelige bebouwing. Uitgangspunt is natuurlijk dat er geen schade mag ontstaan aan de gebouwen, dus daar zal ook rekening mee gehouden worden bij de afweging van alternatieven en uitvoeringsmethoden.  

Indien nodig (afhankelijk van de situatie en gekozen uitvoeringsmethode), wordt ook een monitoringsplan opgesteld. Bij die monitoring zal worden vastgesteld hoe de huidige situatie van de gebouwen is en welke effecten de werkzaamheden kunnen hebben. Door goede monitoring kan gevolgd worden welke effecten de werkzaamheden daadwerkelijk hebben.  

Effect op tuinen: hoe wordt er met de beplanting en heggen omgegaan? 

Beplanting op en rond de dijk zal waarschijnlijk verwijderd moeten worden om de dijkverbetering uit te kunnen voeren. Het waterschap zal de inrichting zoveel mogelijk herstellen, maar beplanting zal natuurlijk terug moeten groeien en dat kost tijd.